Epoka napoleońska w pigułce, czyli historia profesora Andrzeja Zahorskiego

Profesor zwyczajny Andrzej Zahorski niezaprzeczalnie należał do jednych z najważniejszych polskich historyków epoki napoleońskiej i historii Warszawy. Badał również czasy przedrozbiorowe, skupiając się m.in. na życiu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Działalność naukowa profesora zwyczajnego Andrzeja Zahorskiego jest ceniona do dnia dzisiejszego. 

 

Andrzej Zahorski urodził się 15 lipca 1923 roku jako syn Tadeusza w Warszawie. Ukończył IV Miejskie Gimnazjum Męskie imienia generała Jasińskiego (dzisiejsze LXXII Liceum Ogólnokształcące imienia generała Jakuba Jasińskiego). Swoją edukację kontynuował w czasie II wojny światowej studiował na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Stopień magistra Andrzej Zahorski otrzymał w 1946 roku.

 

W latach 1946-1951 pracował jako nauczyciel licealny. Nie zakończył jednak swojej edukacji, gdyż pracę doktorską przygotowaną pod kierunkiem profesora Janusza Wolińskiego, obronił na wspomnianym już Uniwersytecie Warszawskim w 1951 roku. Cztery lata później został zastępcą profesora, a już w 1958 roku habilitował się. W tym samym roku rozpoczął również prowadzenie wykładów zleconych jako docent.

 

Warto wspomnieć, iż w latach 1945-1947 Andrzej Zahorski pracował w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. Był kustoszem w Centralnej Bibliotece Wojskowej (w latach 1947-1951) i w Muzeum Wojska Polskiego (w latach 1951-1954). Należał do Zarządu Historyczno-Wojskowego Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Profesor Andrzej Zahorski na fotografii z XX wieku. (źródło: Instytut Historii Uniwersytetu Warszawskiego)

W latach 1955-1961 był pracownikiem Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, a od 1958 roku docentem w Wojskowej Akademii Politycznej imienia Feliksa Dzierżyńskiego, gdzie pracował do 1961 roku. Jeszcze w 1961 roku został zatrudniony w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego najpierw jako docent w Katedrze Historii Powszechnej Nowożytnej i Najnowszej, a następnie jako profesor nadzwyczajny (od 1966 roku) oraz profesor zwyczajny (od 1974 roku) w Zakładzie Historii Nowożytnej Powszechnej i Polski. W latach 1964-1969 był kierownikiem Katedry Historii Powszechnej Nowożytnej, a w latach 1977-1980 kierownikiem Zakładu Historii Nowożytnej Powszechnej. Od 1962 do 1964 roku pełnił funkcję prodziekana Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego.

 

W swoim życiu pełnił wiele zaszczytnych funkcji – w latach 1982-1988 prezesa Polskiego Towarzystwa Historycznego, a w latach 1990-1992 dyrektora Wojskowego Instytutu Historycznego.

Profesor Andrzej Zahorski ,,Napoleon”, wydanie z 1985 roku.

Profesor Andrzej Zahorski posiadał liczne zainteresowania. Badał dzieje schyłku XVIII wieku i początki XIX wieku, co widzimy w jego pracach. Opisywał ostatnie lata Rzeczypospolitej Obojga Narodów, epokę rozbiorową, wczesną porozbiorową, napoleońską czy czasy Księstwa Warszawskiego. Skupił się na życiu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz na XVIII-wiecznej Warszawie. Jego najsłynniejsze prace to między innymi ,,Napoleon”, „Z dziejów legendy napoleońskiej w Polsce” czy „Spór o Stanisława Augusta”.

Profesor Andrzej Zahorski ,,Spór o Stanisława Augusta”, wydanie z 1988 roku.

Choć profesor Andrzej Zahorski posiada bogaty i interesujący życiorys, warto wspomnieć również o zapomnianej karcie z jego życia. Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w latach 1967-1982 był kontaktem służbowym Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Andrzej”. Choć jego działalność naukowa jest w dzisiejszych czasach istotna, to warto pamiętać o tym fragmencie z życia profesora.

 

Profesor Andrzej Zahorski zmarł 15 grudnia 1992 roku w Warszawie, w wieku 69 lat. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C31-tuje-12). Za swoją pracę naukową w 1989 roku otrzymał Nagrodę „Problemów”.

 

Kacper Mizdal, pasjonat historii, autor popularnego w mediach społecznościowych cyklu ,,Historia z Kacprem”.