Na legionowym szlaku, czyli o losie podpułkownika Karola Udałowskiego

Podpułkownik Karol Udałowski należał do grupy patriotów, którzy brali czynny udział w odzyskaniu niepodległości przez Polskę. Od najmłodszych lat angażował się w działaniach konspiracyjnych, a w późniejszym czasie był uczestnikiem walk wielkiej wojny, wojny polsko-ukraińskiej i wojny polsko-bolszewickiej. Poznajmy losy bojownika o wolność naszej Ojczyzny.

 

Karol Feliks Udałowski urodził się 13 grudnia 1880 roku w Krojczynie, w ówczesnym powiecie lipnowskim guberni płockiej. Przyszedł na świat jako syn powstańca styczniowego i sybiraka Stefana oraz Marii z Cieżewskich. Jego siostrą była urodzona 6 sierpnia 1887 roku Romualda Cecylia Udałowska (Dama Krzyża Niepodległości).

 

Już od najmłodszych lat był zaangażowany w działalność konspiracyjną. Jako młodzieniec należał do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) oraz do jej Organizacji Bojowej (OB PPS). Od 1 listopada 1912 roku był członkiem Związku Strzeleckiego, natomiast w późniejszym czasie działał również w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Warto wspomnieć, iż za swoją aktywność w kręgach konspiracyjnych i niepodległościowych został zesłany przez władze carskie na Syberię, skąd zbiegł do Galicji.

 

W czasie wielkiej wojny Karol Udałowski bił się z rosyjskim ciemiężycielem w szeregach Legionów Polskich. Swoją służbę pełnił w 3. Pułku Piechoty.

 

Jego kariera w czasie I wojny światowej nabrała szybkiego tempa. Od 14 sierpnia 1914 roku dowodził plutonem w baonie uzupełniającym w Krakowie. W jego szeregach został wysłany na front karpacki. Po reorganizowaniu jednostki od 15 października dowodził 10. kompanią 3. Pułku Piechoty Legionów Polskich. 25 października został nominowany do stopnia porucznika piechoty. Wyróżnił się męstwem w bitwie pod Mołotkowem 29 października, kiedy to 2. i 3. Pułk Piechoty Legionów Polskich z Grupy Taktycznej generała majora Karola Trzaski-Durskiego starły się z oddziałami carskimi. Już 25 czerwca 1915 roku został awansowany do stopnia kapitana piechoty. Od 15 listopada dowodził baonem. Wobec choroby od grudnia 1915 roku do lutego 1916 roku leczył się w Krakowie i Zakopanem, po czym powrócił do pułku. Od 2 lipca 1917 roku był dowódcą baonu w obozie wyszkolenia nr. 3.

Kapitan Karol Udałowski na fotografii z okresu wielkiej wojny. (źródło: Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa)

Po kryzysie przysiegowym w lipcu 1917 roku, pełnił służbę w Polskiej Siły Zbrojnej, na czele której stał generał-gubernator warszawski Hans Hartwig von Beseler. Jeszcze w tym samym roku, bo 20 grudnia 1917 roku został awansowany do stopnia majora piechoty. Z dniem 1 maja 1918 roku objął dowództwo nad 1. Pułkiem Piechoty, znanym później jako 7. Pułk Piechoty Legionów. Z dniem 15 października 1918 roku Rada Regencyjna Królestwa Polskiego potwierdziła jego awans na podpułkownika piechoty.

 

Po rozbrojeniu niemieckich oddziałów na czele wspomnianego 7. Pułku Piechoty Legionów uczestniczył w walkach z Ukraińcami na terenie Małopolski Wschodniej oraz z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim i na Łotwie. Bił się mężnie do samego końca wojny.

 

26 października 1921 roku został przeniesiony do rezerwy na skutek wniosku reklamacyjnego. W rezerwie przydzielono oficera do 64. Pomorskiego Pułku Strzelców Murmańskich pod dowództwem podpułkownika Franciszka Kristinusa.

Podpułkownik Karol Udałowski na fotografii z okresu dwudziestolecia międzywojennego. (źródło: wiki)

W wyniku przewlekłych problemów zdrowotnych, jakie towarzyszyły podpułkownikowi Karolowi Udałowskiemu od czasów zesłania na Syberii, oficer zmarł 9 marca 1926 roku w Łyńcu, w wieku 45 lat. Za swoją dzielną i wytrwałą pracę w dziele odzyskania niepodległości otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr.7342, Krzyż Niepodległości z Mieczami oraz czterokrotnie Krzyż Walecznych.

 

Kacper Mizdal, pasjonat historii, autor popularnego w mediach społecznościowych cyklu ,,Historia z Kacprem”.