AktualnościCiekawostkiHistoriaKulturaNaukaPolskaŚwiatWarszawa

Ochota 44

4 sierpnia 1944 roku żołnierze niemieccy oraz Rosyjskiej Wyzwoleńczej Armii Ludowej (RONA) rozpoczęli krwawe ludobójstwo na terenie warszawskiej Ochoty. Masowe gwałty, mordy, grabieże i podpalenia w tej części miasta trwały do 20 sierpnia, choć jeszcze dochodziło do pojedynczych zabójstw. Ochota jest tylko mrocznym przykładem krwawych wydarzeń z 1944 roku. W wyniku pacyfikacji zginęło około 10 000 osób.

Wraz z dniem wybuchu Powstania Warszawskiego (czyli jak dobrze pamiętam 1 sierpnia 1944 roku) niemiecki zbrodniarz wojenny, Reichsführer-SS Heinrich Himmler osobiście wydał rozkaz mówiący o zniszczeniu i wymordowaniu ludności cywilnej Warszawy. Jak sam podawał:
„Z punktu widzenia historycznego jest błogosławieństwem, że Polacy to robią. Po pięciu, sześciu tygodniach wybrniemy z tego. A po tym Warszawa, stolica, głowa, inteligencja tego byłego 16-17-milionowego narodu Polaków będzie zniszczona, tego narodu, który od 700 lat blokuje nam Wschód i od czasu pierwszej bitwy pod Tannenbergiem leży nam w drodze.”
W tym celu 4 sierpnia 1944 roku o godzinie 10.00 na warszawską Ochotę wtargnęli żołnierze pułku brygady SS RONA pod dowództwem Brigadeführera Waffen-SS Bronisława Kaminskiego. Ze 1700 nieżonatych kolaborantów sformowano pułk szturmowy, który wszedł w skład Kampfgruppe „Reinefarth”. Ta grupa bojowa podlegała SS-Gruppenführerowi Heinzowi Reinefarthowi. Na Ochotę wkroczyli także niemieccy żołnierze, policjanci oraz esesmani. Jednostka Brigadeführera Bronisława Kaminskiego otrzymała 2. kompanię Armee Panzerjäger Abteilung 743, wyposażoną w 12-14 dział pancernych Jagdpanzer 38 (t) Hetzer.
Przywódca Rosyjskiej Wyzwoleńczej Armii Ludowej, ,,kat Ochoty”, Brigadeführer Waffen-SS Bronisław Kaminski na fotografii z marca 1944 roku. (źródło:wiki)
SS-Gruppenführer Heinz Reinefarth na fotografii z 1944 roku. (źródło:wiki)
Sztab SS RONA zainstalował się w budynku prywatnej uczelni, Wolnej Wszechnicy Polskiej, przy obecnej ulicy Banacha 2 (ówcześnie była to ulicy Opaczewskiej 2a). Masowe ludobójstwa trwały od 4 sierpnia do zamknięcia Zieleniaka 20 sierpnia, choć jak podaje zastępca kierownika Pracowni Historycznej Muzeum Powstania Warszawskiego, historyk Katarzyna Utracka, na Ochocie nadal dochodziło do pojedynczych zabójstw. Żołnierze Rosyjskiej Wyzwoleńczej Armii Ludowej dokonywali głównie gwałtów i grabieży. Warto zaznaczyć, iż sami Niemcy pisali o kolaborantach że walczyli, lecz mordowali i grabili. SS-Obergruppenführer Erich von dem Bach-Zelewski ocenił jednostkę w następujący sposób:
,,Brygada Kaminskiego w ogóle nie miała żadnej wojskowej wartości bojowej. Jeżeli pojedynczym ludziom nie można odmówić osobistej odwagi, to ta osobista odwaga ledwie się zaznaczała, ponieważ oficerom i żołnierzom brakowało jakiegokolwiek taktycznego zrozumienia. O ile atakowano, nie decydowały o tym taktyczne względy, lecz osobiste, egoistyczne instynkty rabunkowe. Zdobycie składu wódek było dla brygady ważniejsze niż zajęcie jakiejkolwiek panującej nad ulicą pozycji. Każde natarcie natychmiast zatrzymywało się przez to, że oddziały po zajęciu obiektu rozpraszały się na luźne bandy plądrujące.”
SS-Obergruppenführer Erich von dem Bach-Zelewski na fotografii z 1944 roku. (źródło: Das Bundesarchiv)

 

Na Ochocie dochodziło do masowych mordów, gwałtów, grabieży oraz podpaleń. Wiele sanitariuszek, dzieci, kobiet ludności cywilnej zostało brutalnie zgwałconych. Palono także wszystko co można. Żołnierze SS RONA oraz Niemcy także grabili – od kosztowności, zegarków, złota, aż po walizki, bieliznę czy wódkę. W szeregach kolaborantów szerzyło się również pijaństwo. Masowo mordowano każdego – dzieci, starców, kobiet i mężczyzn. Szacuje się, że zginęło około 10 000 osób. Zaznaczmy, iż przed wybuchem Powstania Warszawskiego Ochota liczyła 45 000 mieszkańców. Zaznaczmy, że na Ochocie ginęli mieszkańcy innych dzielnic, takich jak Śródmieścia czy Woli. Gehenna Ochoty jest symbolem krwawych wydarzeń z czasów Powstania Warszawskiego. Erich von dem Bach-Zelewski i Heinz Reinefarth nigdy nie ponieśli odpowiedzialności za swoje czyny. Bronisław Kaminski za niesubordynację został postawiony przed pluton egzekucyjny. Rozstrzelano go w 1944 roku.
Tablica upamiętniająca jedno z miejsc rzezi Ochoty. Jest to budynek przy ulicy Wawelskiej 66/74. (źródło:wiki)
Kacper Mizdal, pasjonat historii, autor popularnego w mediach społecznościowych cyklu ,,Historia z Kacprem”.
Facebook Comments