Z życia Skrobka, czyli kim był Stefan Godlewski

Stefan Godlewski, znany inaczej pod pseudonimem ,,Skrobek” był międzywojennym pisarzem, prozaikiem oraz tłumaczem literatury francuskiej. Miał również znaczący wpływ na utrwalenie pamięci bohaterów ze słynnej ,,Lalki” Bolesława Prusa. Jego młode i pełne wydarzeń życie przerwały krwawe działania okupanta niemieckiego. Poznajmy losy tego mniej znanego artysty.

Stefan Józef Godlewski urodził się 5 sierpnia 1894 roku w objętej przez władzę carską Warszawie. Przyszedł na świat w rodzinie ziemiańskiej, jako syn Stefana Godlewskiego i Heleny z Kozłowskich. Po wczesnej śmierci ojca przeprowadził się wraz z matką i jej drugim mężem, krytykiem i publicystą, wówczas redaktorem „Słowa Polskiego” Zygmuntem Wasilewskim do Lwowa. W mieście tym uczęszczał do gimnazjum i w 1914 zdał maturę.

Rok 1914 był również debiutem literackim. Opublikowano wówczas wiersze pt. ,,Magdalena, Marie Antoinette, Mary Stuart” ogłoszonymi w „Echu Literacko-Artystycznym” (z. 23/24). Rok później wydał swoje wiersze „Gazecie Porannej 2 Grosze” i w „Słowie Polskim”. W 1916 roku ożenił się ożenił się z Janiną Mikulską.

Po zakończeniu I wojny światowej zamieszkał w Warszawie, gdzie jako dziennikarz drukował wiersze, nowele, przekłady z literatury francuskiej, artykuły i recenzje teatralne w „Sowizdrzale”. Swoje prace w okresie międzywojennym publikował pod pseudonimem ,,Skrobek”.

Stefan Godlewski ,,Warszawa”, wydanie z 1946 roku. (źródło: Antykwariat RARA AVIS)

Szczególną częścią jego zainteresowań stanowiła twórczość Aleksandra Głowackiego, znanego szerzej jako Bolesław Prus. Ogłaszał szkice i studia poświęcone warszawskim realiom słynnej ,,Lalki” oraz opowiadania i sonety nawiązujące do tematyki tej powieści. Warto wspomnieć, iż Stefan Godlewski był inicjatorem wmurowania na Krakowskim Przedmieściu na początku 1937 roku

tablic upamiętniających bohaterów utworu (a dokładniej Stanisława Wokulskiego i Ignacego Rzeckiego).

W czasie okupacji hitlerowskiej nadal mieszkał w Warszawie. Spokój jednak nie mógł trwać długo – 7 marca 1941 roku został aresztowany przez gestapo i uwięziony na Pawiaku. Stamtąd przetransportowano go do niemieckiego KL Auschwitz. Zginął 6 września 1942 roku.

Kacper Mizdal, pasjonat historii, autor popularnego w mediach społecznościowych cyklu ,,Historia z Kacprem”.