Zaginiona ilustracja do ,,Quo Vadis” Henryka Sienkiewicza sprzedana? Poznaj historię ,,Nerona w Baiae” Jana Styki
Obraz Jana Styki ,,Neron w Baiae” to dzieło obok ,,Świeczników chrześcijaństwa” oraz ,,Dirki chrześcijańskiej” Henryka Siemiradzkiego i ,,Nerona” Kazimierza Olpińskiego przedstawiające w polskim malarstwie cesarza Nerona. Zaginione malowidło artysty trafiło jednak na sprzedaż w jednym ze stołecznych domów aukcyjnych. Dzieło było zarejestrowane w Katalogu Strat Wojennych prowadzonym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Poznajmy losy zaginionego dzieła Jana Styki.
,,Neron w Baiae” powstał w około 1900 roku, w momencie gdy autor dzieła Jan Styka liczył 42 lata. Ten obraz olejny był jedną z ilustracji do wybitnej powieści Henryka Sienkiewicza ,,Quo Vadis”.
Jan Styka na fotografii z XX wieku. (źródło: polona.pl)
Dzieło Jana Styki przedstawia cesarza Nerona siedzącego w kamiennym fotelu z tygrysem u stóp w miejscowości Baiae na terenie Ancjum (Antjum) nad obecną Zatoką Neapolitańską. Była to miejscowość w którym znajdowało się między innymi rzymskie uzdrowisko ze wspaniałymi willami znanych postaci – Juliusza Cezara oraz wspomnianego Nerona. To również rejon znany z aktywności sejsmicznej. W tle widoczna jest góra ziejąca ogniem, która zniszczyła nie tylko Baiae, ale także Pompeje. Postać cesarza Nerona, w kompozycji polskiego malarza, została ujęta z profilu z niezwykle niepokojącym wyrazem twarzy oraz nieobecnym spojrzeniem w dal.
Jan Styka ,,Neron w Baiae”, obraz z około 1900 roku. (źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie)
W czasie II wojny światowej z terenów Rzeczypospolitej Polskiej zaginęło kilkadziesiąt tysięcy różnych dzieł sztuki, w tym ,,Neron w Baiae” Jana Styki. Ich odzyskiwanie to ciężka i żmudna praca, a poszukuje się ich w oparciu o stworzony przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Katalogu Strat Wojennych.
Pod koniec 2019 roku obraz olejny Jana Styki został wystawiony na sprzedaż w jednym ze stołecznych domów aukcyjnych. Jego cena mogła się wahać od 350 do 450 tysięcy złotych. Jak podał dziennik ,,Rzeczpospolita” dzieło zostało wypatrzone przez historyków sztuki, którzy zajmują się poszukiwaniem zabytków utraconych w czasie II wojny światowej. Jak się okazało, obraz Jana Styki jest zarejestrowany w bazie strat wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod numerem 3832.
Tygrys u stóp cesarza Nerona na obrazie ,,Neron w Baiae” autorstwa Jana Styki z 1900 roku. (źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie)
W styczniu 2020 roku sprawą zajęła się prokuratura. Na chwilę obecną płótno znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie. Po latach wędrówek ,,Neron w Baiae” powrócił na odpowiednie miejsce.
Kacper Mizdal, pasjonat historii, autor popularnego w mediach społecznościowych cyklu ,,Historia z Kacprem”.
