Marian Romeyko – skrzydlaty rycerz Rzeczpospolitej

Marian Romeyko herbu Ślepowron przyszedł na świat 13 lutego 1897 roku w Olszynie. Był synem ziemianina Albina i Stefanii z Sencków. Uczył się w szkole handlowej w Zwinogródce, gdzie tam zdał maturę w 1915 roku. Po wybuchu I wojny światowej powołano go do odbycia służby w Cesarskiej Armii Rosyjskiej. Przeniósł się wówczas do Aleksiejewskiej Wojskowej Szkoły Inżynieryjnej w Kijowie, którą opuścił w stopniu chorążego. Po ukończeniu swojej służby w twierdzy Sveaborg (dzisiaj: Suomenlinna w Finlandii), walczył w Cesarskiej Armii Rosyjskiej jako podporucznik i później porucznik na froncie bałtyckim koło Rygi. 22 listopada 1917 roku wstąpił do I Korpusu na czele z generałem lejtnantem Józefem Dowborem-Muśnickim. Służył w tej formacji do 14 maja 1918 roku. W późniejszym czasie był w szeregach polskich formacji na wschodzie.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wstąpił odrodzonego Wojska Polskiego, w czerwcu 1919 roku ukończył Francuską Szkołę Pilotów na Mokotowie w Warszawie. Podczas wojny polsko-bolszewickiej służył w 3. Eskadrze Wywiadowczej, pod dowództwem kapitana pilota Donata Makijonka.  W drugiej połowie lipca 1920 roku, w załodze z porucznikiem obserwatorem Tadeuszem Zawadzkim, przez kilkanaście dni wykonywał loty na rzecz szefa lotnictwa frontu. Dokonywał liczne rozpoznania na rozkaz szefa Sztabu 4. Armii. Przeprowadzał je między innymi: na trasie Garwolin – Stoczek Łukowski – Maciejowice, Stoczek – Bokobrody – Międzyrzecz – Siedlce – Łuków czy Węgrów – Sobolów – Drohiczyn.

Marian Romeyko w mundurze majora Wojska Polskiego na fotografii z XX wieku. (źródło: wiki)

Jesienią 1920 roku, w składzie 3. Eskadry Wywiadowczej, brał także udział w kampanii wileńskiej. W listopadzie 1921 roku wstąpił do Wyższej Szkoły Wojennej, którą ukończył w 1923 roku. Pełnił służbę w Oddziale II Sztabu Generalnego w Warszawie, natomiast w lutym 1924 roku przydzielono go do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Marian Romeyko 1 grudnia 1924 roku został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 29. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych. 1 maja 1926 roku wyznaczono go na stanowisko dowódcy I dywizjonu w 3. Pułku Lotniczym w Poznaniu. W lutym 1927 roku został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa wraz z przydziałem do Oddziału III Sztabu Generalnego. Po tym jak 9 października 1928 roku generał brygady Tadeusz Kutrzeba został mianowany komendantem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, major Marian Romeyko objął stanowisko wykładowcy taktyki lotnictwa na tej uczelni. Nominację na stopień podpułkownika otrzymał ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa.  W tym samym roku wyznaczony został na stanowisko dyrektora nauk Wyższej Szkoły Lotniczej w Warszawie. W latach 1928-1935 był początkowo zastępcą, a następnie redaktorem naczelnym ,,Przeglądu Lotniczego”. Był to miesięcznik o tematyce wojskowej, który ukazywał się w latach 1928-1939.

Od kwietnia 1938 roku do maja 1940 roku podpułkownik Marian Romeyko piastował funkcję attaché wojskowego, lotniczego i morskiego w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w  Rzymie. Brał udział w pomocy w ewakuacji Polaków przez Włochy po klęsce w kampanii wrześniowej. W styczniu 1942 roku przejął kierownictwo polsko-francuskiej siatki wywiadowczej Réseau F-2. Na przełomie 1942/1943 roku, po licznych aresztowaniach dokonanych przez niemiecką Abwehrę i włoską OVRA (Organizację Czujności i Zwalczania Antyfaszyzmu), schronił się w Szwajcarii, gdzie nadal działał w wywiadzie polskim.

Po zakończeniu II wojny światowej przebywał w Stanach Zjednoczonych, Francji, Maroku oraz w Australii. Najprawdopodobniej ze względów na złą sytuację materialną, powrócił do kraju w 1967 roku. W 1968 roku Minister Obrony Narodowej awansował jego do stopnia pułkownika.

Pułkownik Marian Romeyko zmarł 10 marca 1970 roku w Warszawie. Pochowano go na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B18-4-10). Pułkownik Marian Romeyko został odznaczony: Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari nr.2435, Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Brązowym Medalem ,,Za zasługi dla obronności kraju”, Złotą Odznaką Honorową Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej I stopnia, Polową Odznaką Pilota nr. 22, Orderem Imperium Brytyjskiego, Orderem Gwiazdy Rumunii, Orderem Legii Honorowej, czechosłowackim Orderem Lwa Białego, francuskim Krzyżem Wojennym, jugosłowiańskim Orderem Orła Białego, Medalem Zwycięstwa, rosyjskim Orderem Świętej Anny III klasy z Mieczami oraz łotewskim Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej.

Facebook Comments